Vorige week was het dan zover! Ik mocht een uurtje proefjes doen met groep 3. Ik had de klas namelijk het prentenboek ‘ Ada Dapper Wetenschapper’ cadeau gedaan en daarbij gezegd dat ik best wat proefjes met ze wilden doen zodra de Corona-maatregelen dat toelieten.
Groep 3 gaat deze periode bezig met kern 9 van de methode ‘veilig leren lezen’. Kern 9 heeft als thema ‘ hé, hoe kan dat?’, dus mijn gastles was een mooie aftrap aldus de juf. Nu zeg ik ‘mijn’ maar eerlijk is eerlijk, het was ‘onze’ les. Ik had het namelijk om mijn werk over mijn gastles gehad waarna de technisch onderwijs assistent vroeg of hij mee mocht. Superfijn! We zijn gewend om samen te werken in lessettings dus dat werkte heel prettig, al was het publiek een flink aantal decimeters korter :-).
Voor onze les hadden we een aantal proefjes uitgezocht die geschikt waren voor ons jongere publiek. In onze ervaring gaan kinderen graag zelf aan de gang dus we kozen een mix van demonstraties en zelf doen. De meeste kinderen waren erg enthousiast en ik werd regelmatig gehigh-fived :-).
Mocht je zelf een soortgelijke les willen geven dan heb ik de volgende tips:
- Bereid iets meer proefjes voor dan je denkt te gebruiken
- Durf je planning los te laten! Sommige dingen vinden ze zo leuk dat het langer duurt en andere dingen vinden kinderen minder interessant dan je van tevoren dacht. Het belangrijkste is op deze leeftijd dat er een vuurtje wordt aangewakkerd, niet dat jij alles hebt gedaan wat je van plan was.
- Laat horloges etc in hun laatje opbergen zodat ze niet per ongeluk nat worden
- Wij vervoeren onze spullen altijd in bakken zodat we alles bij elkaar houden
- Zorg voor zo min mogelijk werk/troep voor de docent. Zo dekten we de tafeltjes af zodat die niet vies werden en gingen alle vuile dingen weer mee.
In het kader ‘beter goed gejat dan slecht bedacht’ volgt hieronder de lijst die wij met ‘onze’ groep 3 deden in een uurtje:
- Smelten van ijsblokjes op verschillende ondergronden zoals hout, metaal, keramieken tegel
- Drijven/zinken van verschillende voorwerpen, dit kun je introduceren met de ijsblokjes uit de vorige proef. Een leuke is een mandarijn die met schil drijft en zonder schil zinkt. Laat de kinderen vooraf een inschatting maken wat er gaat gebeuren en zelf kiezen welk voorwerp ze in de bak met water willen gooien.
- We lieten de kinderen olie en water in een reageerbuis doen (per duo kregen ze een rekje met daarin 2 buizen) waardoor ze twee lagen bovenop elkaar zien. In het water hadden we wat ecoline zitten voor meer kleurverschil.
- We lieten de kinderen met een spatel keukenzout toevoegen aan de olie&water in de reageerbuis waardoor je het effect van een ‘lavalamp’ krijgt
- We lieten de kinderen uitzoeken welke kleuren samen de kleur bruin geven in een viltstift door ze een stip op een wit koffiefilter te laten zetten en dan chromatografie te doen. De oplosbaarheid in water en de aanhechting aan het papier verschilt namelijk per kleurstof. Wellicht helpt het om een voorbeeld te zien.
- Proefjes met een ballon: zoals statisch maken van haren, waterstroom kraantje afbuigen en peper en zout scheiden door er een statische ballon boven te hangen
- Demonstratie plastic snippers scheiden. Bij het versnipperen van PET-flessen gaan de doppen en het doorzichtige plastic namelijk door elkaar. Deze kun je op basis van dichtheid weer scheiden, dat linkte weer mooi terug naar drijven/zinken.
Meer inspiratie nodig? Op www.proefjes.nl staan heel veel geschikte experimenten met daarbij ook uitleg & werkbladen.